Biblijny kontekst niepozbawiony nuty perwersji stanowi jeden z możliwych kluczy interpretacyjnych do cyklu Dziewice autorstwa Marty Deskur. Prezentując całopostaciowe portrety ciężarnych dziewic, artystka konfrontuje widza ze zjawiskiem, którego wewnętrznej sprzeczności nie sposób rozwikłać na gruncie ratio, i które nieubłaganie rzuca oglądającego na znacznie głębsze wody w poszukiwaniu interpretacyjnych tropów. Skoro widzimy dziewice, to czy mamy do czynienia z futurystycznym wcieleniem wizji dzieworództwa? Czy raczej nawiązaniem do teologicznego dogmatu o niepokalanym poczęciu? A może z kompletnie odmiennym od chrześcijańskiego pogańskim rozumieniem dziewictwa dopuszczającym mariaż seksualności ze świętością?
Co więcej, uważny widz po bardziej wnikliwym przyjrzeniu się pracom zauważy, że twarze portretowanych kobiet zostały zastąpione twarzą samej artystki. Dziewice Marty Deskur emanują wewnętrzną harmonią i wzniosłą niewinnością. Wymykają się kulturowym stereotypom, odczarowują przesądy, w świetle których dziewictwo utracone poza obszarem kontrolowanym przez świat męski jest tożsame z utratą czystości i nieodwracalnym pokalaniem. Siła cyklu polega na możliwości jego lokowania w kilku kontekstach znaczeniowych. Mistyczno-religijnym, w całym wielowarstwowym skomplikowaniu dogmatu maryjnego i chrześcijańskiego rozumienia relacji pomiędzy duszą i ciałem. Społeczno-kulturowym, w którym stanowią znakomity przyczynek do krytycznego rozrachunku z „instytucją” dziewictwa rozumianą jako narzędzie kontrolowania kobiecej seksualności i emocjonalnego uzależniania kobiety od mężczyzny. I wreszcie filozoficznym z jego zasadniczym pytaniem o byt i tożsamość, gdzie przy pomocy języka sztuki wkraczamy na tereny umożliwiające nieograniczone manipulowanie obrazem i hybrydyzację świata przedstawionego.
Magdalena Lewoc
Urodzona w 1962 w Krakowie. W latach 1983–1988 studiowała w École des Beaux-Arts w Aix-en-Provence we Francji. Uczestniczyła w licznych programach rezydencyjnych, między innymi w Rydze, Berlinie i Nowym Jorku. Od początku lat dziewięćdziesiątych jej prace były szeroko prezentowane w czołowych polskich galeriach, ale także we Francji, Niemczech, na Węgrzech, w Czechach, Korei Południowej i Stanach Zjednoczonych. Prace Deskur należą do najważniejszych publicznych i prywatnych polskich kolekcji sztuki, w tym: Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie, Galerii Zachęta w Warszawie, Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Sztuki w Łodzi, Bunkra Sztuki w Krakowie.