AAA
KOLEKCJA

Natalia LL (Natalia Lach-Lachowicz)




tytuł pracy
SZTUKA POSTKONSUMPCYJNA 
4 fotografie barwne, druk cyfrowy, 100 x 134 cm, 1975/2007

sztuka konsumpcyjna i Sztuka postkonsumpcyjna Natalii LL to jedna z częściej interpretowanych i bardziej rozpoznawalnych prac polskiej sztuki współczesnej. W Polsce lat 70. twórczość Natalii LL zazwyczaj spotykała się z niezrozumieniem. Całkiem inaczej sytuacja wyglądała w krajach kapitalistycznych, gdzie praca ta została odczytana jako manifest feminizmu, cykl wręcz emblematyczny dla tego ruchu. Zainteresowanie Natalii LL seksualnością miało jednak charakter intuicyjny – wynikało z jej własnych przemyśleń na ten temat i dopiero zetknięcie z krytyką feministyczną uświadomiło jej wydźwięk zdjęć oraz filmów z tego cyklu. Niezależnie od tego, jak na przestrzeni kilkudziesięciu lat interpretowana była Sztuka konsumpcyjna, warto zwrócić uwagę na ponadczasowy charakter pracy, która sprawia, że dziś, po niemal 50 latach od jej powstania, wciąż wzbudza emocje wśród publiczności oraz zainteresowanie krytyków i kuratorów. Niewątpliwie wiąże się to z kampowym charakterem pracy, który sprawia, że interesują się nią nie tylko badacze i badaczki zainteresowani trzecią falą feminizmu, ale również przedstawiciele środowisk LGBT, między innymi polski artysta Karol Radziszewski, autor filmu America is Not Ready for This, w którym podążył tropem pobytu Natalii LL w Nowym Jorku w roku 1977. Dziś odbieramy Sztukę konsumpcyjną przede wszystkim jako wyraz sprzeciwu wobec struktur patriarchalnych, podkreślenie przejęcia przez kobietę inicjatywy w sferze seksualności, jak również w dziedzinie życia społecznego, politycznego i kulturalnego.

Warto jednak zwrócić uwagę na to, jak sama artystka komentowała swoją pracę: przyznawała, że tworząc ją, początkowo miała na myśli swoistą subwersję – kpinę z polskiego „konsumpcjonizmu” w rzeczywistości lat 70., gdzie zwykła parówka była szczytem marzeń. Zastosowanie strategii i estetyki zdjęć reklamowych – ukazanie młodej atrakcyjnej kobiety namiętnie oblizującej banany, kiełbaski czy słone paluszki w kontekście socjalistycznej siermięgi i powszechnego niedoboru jawi się jako najwyższej próby komiczny nadrealizm.

Wreszcie kiedy rozważa się Sztukę konsumpcyjną w kontekście konsumpcjonizmu, oczywiste staje się poruszenie przez artystkę kwestii utowarowienia ciała kobiety. Trzeba też pamiętać, że Polsce lat 70. seksualność (w przeciwieństwie do krajów demokratycznych) nie funkcjonowała w sferze publicznej, a przyznanie się przez kobietę do przejęcia kontroli nad tą aktywnością można odczytać jako gest o wydźwięku politycznym, nawet jeśli został on wówczas zrozumiany przez bardzo wąskie grono odbiorców i dopiero dziś jesteśmy gotowi na jego pełniejszą interpretację. Postawa Natalii LL, jej bezkompromisowość połączona z umiejętnością „uwodzenia” poprzez nadanie swoim pracom wyrazistej, ale też atrakcyjnej formy wizualnej, sprawiają, że twórczość ta, a w szczególności Sztuka konsumpcyjna stanowi ważny punkt odniesienia oraz inspirację dla kolejnych pokoleń artystek i artystów. 


zamknij